Meclis oturumunda, “Genel Kurul’dan Bir Daha Görüşülmek Üzere Komite’ye Geri Alınan Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi (Değişiklik) Yasa Tasarısı” görüşülüyor.
Tasarı’ya ilişkin söz alan CTP Milletvekili Doğuş Derya, devletin vergiyi kimden toplayıp kime harcadığının sosyal devlet olup olmadığının göstergesi olduğunu vurguladı.
-Derya
Ekonomik kriz şartlarında devletin gelir toplaması gereken yerlerin iltimasa tabii olduğunu belirterek eleştiren Derya, Emrullah Turanlı’nın "vergi affına tabii olması ve elektrik borcunun silinmesine" tepki gösterdi.
“Kumarhanelere yüzde 50 vergi indirimi yapılıyor.” diyen Derya, Hükümet'i temel gıda ürünlerinde KDV’yi azaltacak bir politika izlemek yerine şans oyunları vergisini azaltmak ve halkın cebinden alıp “para babalarına” vermekle suçladı.
-Şahiner
CTP Milletvekili Salahi Şahiner de Tasarı üzerine söz aldı ve Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın Meclis’in gündemine geldiği gerekçesiyle bugünü “utanç günü” olarak niteledi.
Hükümeti, “toplumda en fazla kazanan ve en az vergi ödeyen” kumarhanelerin şans oyunları vergisini yüzde 10’dan 5’e çekerek “vergi kıyağı” yapmakla itham eden Şahiner, Devlet kasasının zarara uğratılacağını da savundu.
Kumarhane yetklilerinin Komite görüşmelerinde vergi kaçırdıklarını, faturasız, kayıt dışı işlem yaptıklarını söylediğini ve bunların Komite tutanaklarına geçtiğini anlatan Şahiner, bunun bir ihbar olduğunu belirtti, Hükümet'in işlenen suçu legalize ettiğini savundu.
2023 yılında 35 kumarhanenin toplam 23 milyon dolar stopaj vergisi ve 32 milyon dolar şans oyunları vergisi ödediğini aktaran Şahiner, aldığı bir ihbara göre, yılbaşı gecesinde tek bir kumarhanenin kasasına 35 milyon dolar girdiğini söyledi.
-Solyalı
Ardından söz alan CTP Milletvekili Ürün Solyalı ise, yöneticilerin ekonomiye ve maliyeye bakışlarını eleştirdi.
Hükümetin “büyük şirketlere kıyak hükümeti” olarak nam saldığını söyleyen Solyalı, “Niye vatandaşın vergisinde bunu yapmazsınız?” diye sorarak, en alt gelir ile en üst gelir gurupları arasındaki farkın giderek açıldığını kaydetti. Solyalı, enflasyonun yüzde 90, gıda enflasyonunun yüzde 110, sağlığın yüzde 96, tüketici kredilerinin yüzde 100 arttığını da ekledi.
“Sosyal denge kaçtı.” diyen Solyalı, Hükümetin kendilerini özel şirketlere bağlamış halde karar aldığını savundu ve “Zaten yolsuzluk da budur…” dedi.
Solyalı, bugün görüşülen Tasarı’ya oy verecek vekillere, “Bu toplum yararına bir yasa değildir. Ona göre düşünün ona göre oy verin.” çağrısında da bulundu. Solyalı, kara kapılarından Güney’den Kuzey’e geçişin de azaldığını belirterek, bunu da enflasyona bağladı.
-Amcaoğlu
Eleştirilere yanıt vermek üzere söz alan Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, ekonominin kötü yöneltiği yönündeki söylemlere “Ekonominin çok iyi olduğunu asla söylemedim. Ama kötü yönetilmedi.” yanıtını verdi.
Güney’den Kuzey’e geçişlerde azalma yaşanmadığını söyleyen Bakan Amcaoğlu, reel sektördeki çalışan sayısındaki artıştan ve verilen desteklerden de bahsetti.
Hayat pahalılığı oranlarını birebir yansıttıklarını da kaydeden Amcaoğlu, halkın alım gücünün korunması adına bunu artık 4 ayda bir yansıtacaklarını da hatırlattı.
Amcaoğlu, pandemi döneminde yüzde 29 olan genç işsizlik oranının geçen yıl yüzde 14.09 olarak gerçekleştiğini de ekledi.
Bu sırada CTP Milletvekili Erkut Şahali yerinden söz alarak, dünyadaki enflasyonun Türkiye hariç düşüş eğiliminde olduğunu belirtti.
Amcaoğlu ise Türkiye’de, Haziran'dan sonra enflasyonist ortamın aşağı doğru gideceği tahminini ortaya koydu.
Şahali yine yerinden, Bakan Amcaoğlu’nun Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi (Değişiklik) Yasa Tasarısı’na dair değerlendirme yapmasını istemesi üzerine Amcaoğlu, bununla ilgili gerekirse ilgili bakanın yanıt vereceğini kaydetti ve sanal şans oyunlarının vergilendirilmesi adına yasanın bir an önce hayata geçmesi gerektiğini söyledi.
CTP Milletvekili Sami Özuslu da yerinden söz alarak, et fiyatlarına ilişkin protokolü durumunu ve Kasaplar Birliği başkanının kandırıldığına ilişkin iddiasını sordu.
Amcaoğlu, konunun Tarım Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının sorunluluğunda olduğunu belirterek, et fiyatlarına ilişkin yapılan denetimlerden bahsetti. Denetimlerin devam ettiğini kaydeden Amcaoğlu, Emirname bitene kadar devam edeceğini de belirtti. Amcaoğlu ayrıca, kasaplar ve hayvancılarla yapılan toplantılara katıldığını aktararak, “Kimsenin kimseyi kandırdığı bir durum söz konusu değildir.” dedi.
-Besim
Sonrasında söz alan CTP Milletvekili Filiz Besim, ülkenin gazino turizmine mahkum edildiğini ve toplumun bu turizm şeklinden mutlu olmadığını söyledi. Akdeniz ülkesinde daha farklı turizm şekillerinin olması gerektiğini vurgulayan Besim, “Beklenir ki en azından olan gazinolardan, yani çok kazanandan alıp da dar gelirlilere katkı yapasınız.” dedi.
Besim, şans oyunları hizmet vergisinin düşmesi halinde kumarhanelerin gelirlerini daha fazla gösterip daha çok vergi vereceğini söylemine inanmadığını da belirterek, “Siz eğer vergi denetimlerini güçlendirmezseniz bu hayaldir.” dedi.
-Özuslu
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise, Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nda Taşınmaz Mal Komisyonuna kaynak ayrıldığını belirterek, bunun Türkiye ile imzalanan protokolün gereği olduğunu söyledi.
“Bu yasaya gelene kadar bu toplumun özellikle ezilen, güçsüz dar gelirli kesimlerinin o kadar çok yasal düzenlemeye ihtiyacı var ki…” diyen Özuslu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu’na “polislere erken emeklilik, sosyal yardım alanların güçlendirilmesi, Sosyal Sigortalılarda yaşa takılanlar, çocuk izlem merkezi, Askeri Suçlar ve Cezalar Yasası, Cezalar Yasası” konularında sorular sordu ve Hükümetin önceliğinin halk olmadığını söyledi.
Türkiye’ye giremeyen Kıbrıslı Türkler konusuna da değinen Özuslu, Başbakan’ın, konuyla ilgili Türkiye yetkililerine yazılan yazıyı paylaşmasını istedi.
-Üstel
Bunun üzerine söz alan Başbakan Ünal Üstel, Türkiye’ye giremeyen KKTC vatandaşları ile ilgili İçişleri Bakanı ile birlikte çeşitli girişimler yaptıklarını söyledi. “Biz bu konuya duyarsız kaldık diye bir şey yok. Ama bir ülkenin iç meselesi... Biz en yüksek yerlere kadar konuyu ilettik, yazıyı yazdık.” diyen Üstel, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği’ne 10 Kasım 2023 tarihinde yazdıkları yazıyı getirerek okuması için sekretere verdi. Bunun üzerine Özuslu yerinden, “4 aydır cevap vermediler mi?” diye sordu. Üstel ise, Türkiye’nin yanıt verme zorunluluğu olmadığını söyledi.
Ardından, Türkiye’ye girişi engellenen yurttaşlarla ilgili gerekçe sorulan yazı okundu.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı da yerinden söz alarak, KKTC’ye de alınmayan kişiler olduğunu, bunun devletlerin hakkı olduğunu söyledi.
-Gardiyanoğlu
Ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, Sami Özuslu’ya yanıt vermek üzere söz aldı. Gardiyanoğlu, Sosyal Sigortalar emekliliği ve sosyal hizmetlerle ilgili çalışmalar yaptıklarını söyledi.
CTP Milletvekili Ongün Talat da yerinden söz alarak, DP Milletvekili Serhat Akpınar’ın sahibi olduğu GAÜ’de çalışanların yatırımlarının yapılmadığını, bazı zamanlarda maaşlarının ödenmediğini belirtti ve bugün çıkan bir iddiaya göre, bu ayki maaşların da ödenmediğini söyledi.
Bunun üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, konuyla ilgili bakanlığa henüz bir şikayet gelmediğini ancak bugün çıkan iddia üzerine kendisinin Çalışma Dairesi müdürü ile temasa geçerek gerekli talimatları verdiğini kaydetti. Gardiyanoğlu, İhtiyat Sandığı ve Sosyal Sigorta yatırımları ile ilgili prim borcu olan GAÜ’nün borcunun yapılandırılması için gerekli başvuruları yaptığını ve taahhütlerini yerine getirdiğini de ekledi.
-Akpınar
Ardından DP milletvekili Serhat Akpınar da söz alarak, GAÜ’nün bazı dönemlerde maaş ve prim ödemelerinde geri kaldığını, nakit akışında sorun yaşandığını ancak çalışanlarını mağdur etmeyeceğini söyledi.
-Uluçay
CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay da söz alarak konuşma yaptı. Uluçay konuşmasında, Annan Planı'nın 20’nci ve geçiş noktalarının açılmasının 21’inci yıl dönümü olduğunu anımsattı, önümüzdeki dönemin Kıbrıs’ta yeni fırsatlar yaratılması için uygun olduğunu belirtti.
Kıbrıs sorununun çözümüne dönük çalışmaların devam ettiğini anlatan Uluçay, orta vadede bir diplomatik çabanın esintileri olduğunu ve gelişmeler olması ihtimaline işaret etti, siyasi ve ekonomik politikalarda atılacak adımların önemine vurgu yaptı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomi politikalarından bahseden Uluçay, Türkiye’de kamu harcamalarını kontrol altına alma yönünde adım atıldığını kaydetti ve mümkün olduğunca öngörülebilirlik yaratmanın önemine değindi.
Türkiye’nin yaz dönemindeki turizm gelirlerini ile ülkenin ihtiyaç duyduğu döviz girişini sağlayarak yarar elde etmeyi öngördüğünü de anlatan Uluçay, KKTC’nin de turizm dönemine dört elle sarılması gerektiğini vurguladı.
Güney Kıbrıs’tan geçişlerle oluşan ekonomik değerin KKTC açısından önemine de değinen Uluçay, bunun da artırılması gerektiğini kaydetti.
-Berova
Maliye Bakanı Özdemir Berova da, Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi (Değişiklik) Yasa Tasarısı ve gelir vergisi (değişiklik) ile ilgili olarak milletvekillerinin konuşmalarına yanıt verdi.
Berova, muhalefet milletvekillerini “çarpıtma ustası” olarak niteledi, şans oyunları vergilerinin yüzde 50 azaltılacağı söylemlerini yalanladı.
“Bir utanç varsa bu utanç bu provokasyondur.” diyen Berova, şans oyunları hizmetler vergisinin formatının 2007 yılında CTP iktidarı döneminde ortaya konulduğunu söyledi.
2023 yılında gelir vergisi ve şans oyunları hizmetler vergisinin kamu maliyesine girdisinin yaklaşık 55 milyon dolar olduğunu da aktaran Maliye Bakanı, “35 casino her biri gelerek bize hiç gelir edemediklerini beyan etse, bu formüle göre, bu casinoların 2024 yılı içerisinde şans oyunları vergisi 60 milyon dolar olacak. Her biri ayrı ayrı matrahını sıfır dahi gösterse…” ifadelerini kullandı. Berova, yasanın geçmesiyle, kumarhanelerin 2024 Şubat ve Mart aylarındaki beyanlarına bakıldığı zaman, 2024 beklentisinin yaklaşık 72 milyon dolar olacağını da ekledi.
